Koorts bij jonge kinderen

Wanneer men als volwassene de zorg heeft over jonge kinderen, kan men erg onzeker worden als één of meer van die kinderen koorts blijken te hebben. In medische kringen spreekt men overigens pas van koorts bij een lichaamstemperatuur van 38°C, of hoger. Maar ook bij een min of meer verhoogde temperatuur tussen de 37 en 38°C bij jonge kinderen zal men al gauw enigszins bezorgd worden. Want het is bekend dat de lichaamstemperatuur bij jonge kinderen, in geval van ziekte, zeer snel kan oplopen tot een temperatuur die bij volwassenen als gevaarlijk hoog wordt beschouwd. De hier net genoemde onzekerheid bij het ontdekken van koorts bij jonge kinderen komt ook voort uit het feit dat jonge kinderen vaak niet, of slecht, kunnen aangeven wat hen scheelt. De verantwoordelijkheid van volwassenen voor het jonge kind treedt dan erg op de voorgrond. En terecht....!

Eén van de grootste risicofactoren bij jonge kinderen met koorts, is het gevaar voor uitdroging. Als een jong kind niet, of nauwelijks, blijkt te drinken is het al opletten geblazen. Maar als een dergelijk kind dan ook nog eens diarree blijkt te hebben en/of blijkt te braken, dan is het gevaar voor uitdroging van het kind maar al te duidelijk aanwezig. Doet zich die situatie voor, dan is een consult aan de huisarts dringend noodzakelijk. Diarree bij een koortsig kind kan overigens ook te maken hebben met een infectie aan het maag- darmkanaal. Ook dan is een consult aan de huisarts meer dan nodig. Een dergelijk consult is ook van groot belang als het kind jonger dan 3 maanden is. De huisarts zal dan de oorzaak van die koorts helder moeten zien te krijgen. Bij een kind wat ouder is dan 3 maanden, is het vaak wel verantwoord om het optreden van de ziekte eerst nog eens wat langer aan te zien. Voorzover er zich tenminste geen andere ziektesymptomen bij het kind voordoen. Maar als de koorts langer dan 3 dagen aanhoudt, zou men er verstandig aan doen juist wel met het kind naar de huisarts te gaan.

Het feit dat het kind koorts heeft, zal voor een bezoek aan de huisarts geen belemmerende factor hoeven te zijn. Met een koortsig kind mag men wel naar buiten gaan. Als men er tenminste maar voor zorgt dat het kind bij eventuele oplopende lichaamstemperatuur, tengevolge van toenemende koorts, geen kou vat. De lagere weerstand tegen ziektekiemen die daar een gevolg van is, kan namelijk een longontsteking tot gevolg hebben. Het relatief snel oplopen van de lichaamstemperatuur bij het jonge kind zou men gewaar kunnen worden aan het feit dat het kind onder die omstandigheden gaat rillen. Maar als men met een ziek kind buiten is, zijn de omstandigheden vaak dusdanig dat het minder snel zal opvallen dat er zich rillingen voordoen in de spieren van het kind. Dit vanwege het feit dat het kind voor het goed waarnemen van die rillingen, onder die omstandigheden, toch vaak iets te dik is aangekleed. Bovendien, als men zich met een ziek kind buiten bevindt, wordt men doorgaans door betrekkelijk veel zaken afgeleid om goed op het welbevinden van het kind te letten. Het meemaken van een longontsteking moet beslist als een ernstige ziekte worden beschouwd. Een ziekte die veel ernstiger is dan de meeste kinderziektes waarmee jonge kinderen vaak worden geconfronteerd.

Om überhaupt te voorkómen dat het zieke kind kou zal gaan vatten, zou men het extra dik kunnen gaan aankleden. Of men zou het in de wandelwagen, of in de reiswieg, extra dik kunnen gaan toedekken. Maar ook dat is niet verstandig om te doen, want als het kind daardoor te warm wordt, zou het een koortsstuip kunnen krijgen. De hersenen van het kind functioneren dan niet naar behoren. Het kind zal dan bewusteloos kunnen raken en in plaats van eventuele rillende spieren, zou men dan schokkende spieren bij het kind kunnen gaan waarnemen. Een koortstuip ziet er bijzonder angstaanjagend uit, toch is er in de meeste gevallen waarin zich een koortsstuip bij jonge kinderen voordoet, gelukkig geen reden tot grote zorg.

Gaat men met een koortsig kind naar buiten, dan zal men dat kind van de ene kant flink willen gaan aankleden c.q. flink willen gaan toedekken, om kouvatten te voorkómen. Maar van de andere kant zal men zich daarin ook willen beperken, om een koortsstuip te vermijden. Omdat dit alles nogal nauw luistert, is het voor ouders en verzorgers van jonge, koortsige kinderen vaak de veiligste weg om maar te kiezen voor het binnenshuis houden van dergelijke kinderen. Maar ook binnenshuis kan een koortsig kind van de ene kant tijdelijk te koud worden en van de andere kant tijdelijk te warm. Als men een rillend kind niet warm genoeg toedekt in zijn bedje en van de andere kant ook nog het raam wijd open zou zetten, zou dat kind te koud kunnen worden. Met als gevolg dat de weerstand tegen ziektekiemen bij dat kind minder wordt en dat het mede daardoor een longontsteking oploopt. Maar als men dat kind met zijn kleren aan in zijn bedje zou gaan stoppen en flink zou gaan toedekken, zou dat kind ook te warm kunnen worden. Met als gevolg: het door het kind meemaken van een koortstuip!

Een andere risicofactor bij kinderen met koorts is het feit dat men soms niet in de gaten heeft dat het kind in feite aan een hersenvliesontsteking lijdt. Als dat het geval is, zal het kind vaak ook braken. Als een koortsig kind braakt, moet men dus niet alleen beducht zijn op uitdroging, maar ook op het meemaken van een hersenvliesontsteking. Bij een hersenvliesontsteking kunnen er op de huid van het kind ook kleine, niet wegdrukbare, rode vlekjes worden waargenomen. Als dat het geval is, moet men niet langer dralen met het consulteren van de huisarts.

Voor ouders en verzorgers van koortsige jonge kinderen is het ook altijd weer de vraag in hoeverre men in die omstandigheid pijnstillers aan deze kinderen moet geven. Als men dat meent te moeten doen, is voor zelfmedicatie paracetamol het meest geschikt. Maar dan wel in de voor kinderen voorgeschreven dosering. Daar moet men dan wel eerst advies over inwinnen. En rectale toediening van de paracetamol in de vorm van een zetpil is dan vaak het handigst. Maar voor men er toe overgaat om pijnstillers bij koortsige kinderen te gebruiken, moet men zich wel afvragen of dit wel zo verstandig is. Als de koorts zijn normale genezende werking kan doen, is dat voor het kind mogelijk het allerbeste. En een nadeel van het verstrekken van pijnstillers is ook dat het de lichaamstemperatuur van het kind doet dalen. Met zweten als gevolg! En vervolgens, als ze uitgewerkt zijn, zal de lichaamstemperatuur weer des te meer kunnen gaan stijgen.

Na een koortsperiode kan de lichaamstemperatuur ook ineens merkwaardig laag zijn. Daar moet men niet van schrikken. Maar ook dan zal men wel advies van een huisarts moeten gaan inwinnen. Omdat ook een dergelijke ondertemperatuur een aanwijzing kan zijn voor de aanwezigheid van een infectie.

Een ter zake dienende column over het nut van koorts, kunt u vinden door het aanklikken van de volgende link.

Vóór u besluit om een tip (die op deze website staat vermeld) te gaan opvolgen, dient u eerst de veiligheidsadviezen te lezen. Klik daarvoor op deze link.